Uluslararası danışmanlık, kontrol ve vergi hizmetleri şirketi Ernst & Young (EY), “2024 Milletlerarası Vergi ve Transfer Fiyatlandırması Araştırması”nın sonuçlarını paylaştı.
Dünyanın dört bir yanındaki kuruluşlar için kritik fonksiyonları olan milletlerarası vergilendirme ve transfer fiyatlandırması bahislerine ışık tutan araştırma sonuçları, işletmelerin potansiyel riskleri yönetmeleri için sağlam bir transfer fiyatlandırması siyasetine gereksinim duyduğunu ortaya koyuyor.
Araştırmaya katılanların yüzde 84’ü, global vergi ıslahatının bir sonucu olarak, orta yahut değerli derecede ikili vergilendirme riskiyle karşı karşıya olduğunu düşünüyor, Yüzde 71’i ise global taban vergilerin transfer fiyatlandırması siyasetleri üzerinde orta yahut değerli derecede tesiri olacağı konusunda hemfikir.
Katılımcıların yüzde 75’i teknolojinin verimsiz kullanımını, yüzde 67’si zayıf bilgi kalitesini en büyük zorluk olarak görüyor. Yüzde 73’ü ise gelişmiş bir operasyonel transfer fiyatlandırması teknolojisine yatırım yapmanın, risk idaresinde orta yahut kıymetli derecede düzgünleşme sağlayacağına inanıyor. Yüzde 88’i de transfer fiyatlandırmasında, teknolojiyi benimsemenin önümüzdeki üç yıl içinde kuruluşlarına tasarruf sağlayacağını öngörüyor.
Transfer fiyatlandırmasını dış faktörler de etkiliyor
Şirketler, birebir vakitte enflasyon, tedarik zincirindeki değişimler ve jeopolitik gelişmeler üzere çeşitli dış baskılarla da çaba ediyor. Araştırmaya katılanların yüzde 77’sine nazaran enflasyon, gelecek üç yıl içinde transfer fiyatlandırması siyasetleri üzerinde tesirli olacak. İştirakçilerin yüzde 51’i ise enflasyon nedeniyle yüksek faiz oranlarının şirketler ortası borç fiyatlandırmasını etkilediğini düşünüyor.
Tedarik zincirlerindeki değişiklikler ve çevresel, toplumsal ve yönetişim (ESG) amaçlarına yönelik taahhütler de daha fazla zorluklara yol açıyor. Ankete katılanların yüzde 42’si, kuruluşlarının son üç yılda jeopolitik sıkıntılar nedeniyle üretimi bir yerden öteki bir yere taşıdığını, yüzde 39’u değişen vergi siyasetleriyle temaslı değişiklikler yaptıklarını belirtiyor. İştirakçilerin yalnızca yüzde 28’i ESG siyasetlerini hesaba katarak transfer fiyatlandırmasını değiştirmişken, yüzde 70’inden fazlası ESG gayelerini karşılamak için tedarik zinciri değişikliklerini kıymetlendirme sürecinde olduğunu aktarıyor.
Artan riskler transfer fiyatlandırmasında katılığa teşvik ediyor
Araştırmanın en dikkati cazip bulgularından biri, peşin fiyatlandırma mutabakatlarına (APA) olan ilginin çarpıcı biçimde artması oldu. Matrah Aşındırma ve Kar Transferi (BEPS) 2.0 dünyasında daha fazla paha yaratmak üzere bu mutabakatların gelecekte kendileri için “çok yararlı” olacağını söyleyenlerin oranı, iki kattan fazla arttı.
Açıklamada görüşlerine yer verilen EY Türkiye Vergi Kısmı Şirket Ortağı, Milletlerarası Vergilendirme Hizmetleri Önderi Ateş Konca, global vergi ıslahatının uygulanmasıyla ilgili süreç ve bahislerin, vergi departmanlarını zorlamaya devam ettiğini vurgulayarak, “Araştırmaya katılan yöneticilerin büyük bir çoğunluğu, Ekonomik İş Birliği ve Kalkınma Örgütünün (OECD) BEPS’e ait kapsayıcı çerçeve projesi kapsamında, ikili vergilendirme riskiyle karşı karşıya olduklarını söylüyor.” sözlerini kullandı.
Konca, Pillar 2 (İkinci Sütun) kapsamında olan çok uluslu şirketlerin, yüzde 15 oranında yeni bir global minimum vergi ile karşı karşıya olduğunu vurgulayarak, “Bu kapsamda açıklanan minimum vergilerin uygulandığı bir vergi ortamına, gerekse raporların kamuya açıklanmasıyla ilgili daha şeffaf bir dünyaya geçiş; şirketleri, vergi otoritelerinin taleplerini ve İkinci Sütun hesaplamalarını yönetmek için datalarını standartlaştırmaya itiyor. Düzgünleştirilmiş standart bilgiler, işletmelerin iş yükü taleplerini karşılamalarına ve potansiyel vergi uyuşmazlıklarını tesirli bir halde yönetmelerine yardımcı olacaktır.” değerlendirmesinde bulundu.
EY Türkiye Vergi Kısmı Şirket Ortağı, Transfer Fiyatlandırması Hizmetleri Önderi Serdar Sumay ise şirketlerin dünya çapında pek çok yeni ve karmaşık vergi raporlama gerekliliklerine tabi olmaya başladığını aktararak şunları kaydetti:
“Bu doğrultuda, transfer fiyatlandırması kontrollerinin tabiatı da değişiyor. Bundan iki yahut üç yıl sonra yürütülen kontroller, muhtemelen şu anda uygulananlardan farklı olacak. Bu nedenle, transfer fiyatlandırması yöneticilerinin mevcut hareketlerini, gelecekte incelenecekleri yollar açısından da düşünmesi gerekiyor. Şirketler, evvel planlama, uygulama ve sonucunda durumları takviyeler dokümantasyonlar üretme halindeki klasik yollar ile teknoloji odaklı otomasyon ve datalarla desteklenen tahlil planlarına sahip olmayı da içeren güçlü bir stratejiye odaklanmalı.”