Baştuğ, “Bankacılık Söyleşileri” kapsamında AA’ya yaptığı açıklamada, global tarafta, yükselen enflasyonla birlikte bir müddet evvel merkez bankalarının sıkılaşma döngüsüne girdiğini, sıkılaşan para siyasetlerinin global iktisatta yavaşlamaya neden olduğunu, emtia fiyatlarındaki gerileme ve genişlemeci maliye siyasetlerinin aktiviteyi desteklediğini söyledi.
Küresel ekonomik büyüme öngörülerinin 2023 için yüzde 3 olduğunu, 2024’te de emsal bir düzey beklediklerini söz eden Baştuğ, bilhassa son devirde enflasyon ve beklentilerdeki olumlu seyir nedeniyle piyasaların, ABD Merkezi Bankası (Fed) ve Avrupa Merkez Bankası’nın (AMB) gelecek yıl ikinci çeyrek prestijiyle faiz indirimlerine başlayabileceğini fiyatladığını, bu durumun, global risk iştahını canlı tuttuğunu fakat oynaklığa da sebep olduğunu anlattı.
Baştuğ, “Öte yandan, resesyon ve finansal istikrara dair jeopolitik belirsizlikler ve Çin ekonomisindeki sert iniş ihtimali karşımıza çıkabilecek riskler olarak görünüyor.” dedi.
“Biz bu geçişi müspet ve gerçek buluyoruz, olağanlaşma süreci titizlikle yönetiliyor”
Recep Baştuğ, 2023’te Türkiye’de yaşanan gelişmeleri kıymetlendirerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Genel olarak 2023 yılını iki periyoda ayırabiliriz. Mayıs 2023 seçimleri öncesi büyümenin daha çok önceliklendirildiği bir periyot olurken, seçim sonrasında enflasyonla çaba odağı arttı. İktisatta para siyaseti kademeli olarak olağanlaşmaya başladı. Faizlerin artışı ve seçici kredi siyasetleri burada enflasyon ve cari açık üzerindeki talep sebepli baskıyı azaltmayı amaçlıyor. Tıpkı vakitte bu süreç makro-ihtiyati siyasetlerle da desteklenmeye devam ediyor, bu da öngörülebilirliği artırıyor. Biz bu geçişi müspet ve gerçek buluyoruz, olağanlaşma süreci tüm taraflarca titizlikle yönetiliyor. Son periyotta atılan adımlarla TL getiri eğrisinde fiyatlamanın yanlışsız tabana geldiğini görüyoruz. Bilhassa ülkeye sermaye girişini desteklemek ismine bu kıymetli bir adım.”
Baştuğ, içinde oldukları enflasyon sarmalının sürdürülebilir büyüme üzerindeki en büyük mahzurlardan olduğunu belirterek, öngörülebilirliğin artabilmesinin lakin düşük enflasyonla mümkün olduğunu vurguladı.
Bankacılığın yüksek enflasyondan en çok etkilenen kesimlerin başında geldiğini, karlılık enflasyonun altında kaldığı sürece kesimin sermaye erimesiyle karşı karşıya kaldığını lisana getiren Baştuğ, şu sözleri kullandı:
“Piyasa faizlerinin yine birbiriyle uyumlu düzeylere geldiğini görüyoruz. Bölüm ana bankacılık faaliyet alanlarına daha fazla odaklanabiliyor. Fakat hala kesimin odak alanlarını yasal düzenlemeler belirliyor. Seçici kredi siyasetleri ile dalın büyüme alanlarına taraf veriliyor. Bilhassa KKM’den çıkış kapsamında getirilen gayeler bölümün ana gündemi olmaya devam ediyor. Gayelere ulaşmak için süratle artan mevduat faizlerine, artan mecburî karşılık oranları da eşlik edince kesim fonlama maliyetlerini yönetmekte epey zorlanıyor. İktisat idaresinin kararlılığı, bu siyasetlerden kâfi sonuç alınana kadar devam edeceğini gösteriyor. Bu sürecin sonunda iktisattaki muhakkak zorluklar rayına oturdukça artık atılan adımlarda bir ölçü kesimi rahatlatıcı bahislerin da ele alınmasını bekliyoruz. Bu bahiste aslında iktisat idaresiyle tam bir ahenk ve işbirliği içinde çalışıyoruz. Biz de bölüm olarak, güçlü sermaye yapımızla bu döngüden de başarılı bir halde çıkacağız ve ana faaliyet alanlarımıza odaklanabileceğiz.”
“Son değerlendirmeler, daha olumlu bir yolda olduğumuzu teyit ediyor”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2024’ün, bu yılın tesirlerini yaşamaya devam ettikleri lakin pek çok göstergede dengelenmeleri gördükleri bir yıl olmasını beklediklerini söyledi.
En büyük zorluğun hala enflasyon olduğunu vurgulayan Baştuğ, son devirde mali sıkılaşma ile burada beklentilerin daha gerçekçi bir yere oturduğunu gördüklerini bildirdi.
Baştuğ, “Ancak, iktisat idaresinin vurguladığı üzere, bu bir süreç. Bu sebeple dengelenmeyi görünceye dek yüksek faiz ortamının içinde kalacağız. Yılın birinci yarısında enflasyonun zirve noktasını görüp akabinde gerilemesini bekliyoruz. Yıl sonu beklentimiz yüzde 45 düzeylerinde. Bu yıl hem merkezi bütçede hem cari istikrar tarafında ikiz açık deneyimledik.” diye konuştu.
Talepteki yavaşlama sebebiyle 2024’te cari açığın bir ölçü dengelenmesini beklediklerini söz eden Baştuğ, maliye siyasetinin seyrinin de bundan sonra enflasyonla çaba için kritik ehemmiyet kazandığını söyledi.
Seçim periyodu sonrası mali disiplinin sıkılaştırıldığını fakat OVP’de de belirtildiği üzere sarsıntı bölgesi yatırımlarının burada kıymetli bir öge olduğunu kaydeden Baştuğ, şöyle devam etti:
“Özellikle merkezi bütçe/GSYH oranına baktığımızda dengelenmeyi daha çok 2025’te bekliyoruz. Büyümede ise geçtiğimiz yıllara nazaran daha temkinli bir seyir bekliyoruz. Enflasyonda beklenen düşüş, iç ve dış talebin olumlu katkısı ile 2024 için yüzde 3,5 düzeylerinde sürdürülebilir bir görünüm öngörüyoruz. Piyasa fiyatlamaları ve reyting kuruluşlarının son değerlendirmeleri, daha olumlu bir yolda olduğumuzu teyit ediyor. Türkiye’nin 5 yıllık risk primi düzeyi son durumda 300’e kadar inmiş durumda. Faizlerin enflasyonla uyumlu olması sonucunda TL varlıklara talebin artacağı bir periyodu bekliyoruz. Önümüzdeki periyotta göstergelerdeki olağanlaşmanın sürmesiyle daha öngörülebilir ve istikrarlı bir makro ve yatırım ortamı tesis edilmesi imkanı bulabileceğiz.”
“Sektörün TL kredi-mevduat oranı, uzun yıllar sonra yüzde 100’ün hayli altında”
Recep Baştuğ, 2023 yılında da bankacılık dalının rotasını ve ajandasını ekonomik gelişmeler ve makro-ihtiyati tedbirlerin belirlediğini, ülke ekonomisindeki kırılganlıklarla çabada en kilit rollerden birini bankacılık dalının üstlendiğini belirterek, “En başta yüksek enflasyon olmak üzere makro ortamın daldaki pek çok dinamiği değiştirdiği kuvvetli bir periyottu. Sıklıkla değişen yasal düzenlemeler ve bunların bilançolara tesirleri gündemimizi belirledi. Bilhassa yılın birinci yarısında kredi faizlerindeki sınırlamalar ve süratle artan fonlama maliyetleriyle kredi-mevduat makasında negatif bir görünümle yüzleştik.” formunda konuştu.
Pozitif istikametli yavaş bir düzelme trendi içinde olduklarını kaydeden Baştuğ, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Ancak hala önemli bir yolumuz var. Enflasyon, siyaset faizi ve kredi-mevduat faizleri ortasında sağlıklı bir bağ oluştu. Faizlerde sadeleştik. Finansmana erişim olumlu bir gelişim içerisinde. Bundan sonrasında dalın ana faaliyet alanına odaklanması ve sürdürülebilir büyümeye dayanağını sürdürmesi hayli kritik. Kredilerdeki yavaşlama trendi ile birlikte artan TL mevduat odağıyla dalın TL kredi-mevduat oranı uzun yıllar sonra yüzde 100’ün hayli altında seyrediyor.
KKM, yıl uzunluğu dalın en büyük gündemi olmaya devam etti. Son periyotta KKM’den çıkış kapsamında gelen regülasyonlar ile kesim odağını dönüşüm amaçlarına çevirmiş durumda. Ağustos sonu 127 milyar dolar olan KKM hacmi, 94 milyar dolara geriledi. Karlılık tarafında ise dalın sermaye karlılığı, enflasyonun altında seyretmeye devam etti. Enflasyona endeksli tahvil gelirleri dalın marjlarını desteklese de çekirdek faiz marjlarında önemli daralma gördük. Son devirde artırılan mecburî karşılık oranlarının bankalara çok yüksek maliyetler getirmesi ise bilanço üzerindeki bir başka yük ve zorluk oldu. Karlılığın baskılandığı, bankaların ağır yükler taşımak zorunda kaldığı bu türlü bir yılda sermaye idaresi açısından da kritik bir periyottan geçiyoruz. Bölümün sermaye yapısının ve sermaye yeterlilik oranlarının hala çok düzgün düzeylerde olduğunu düşünüyoruz.”
“Piyasa kendi fiyatlama istikrarını artık bulabiliyor”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, para siyasetindeki sıkılaşma ile enflasyon, siyaset faizi ve kredi-mevduat faizleri ortasında sağlıklı bir bağ oluştuğuna değinerek, piyasanın kendi fiyatlama istikrarını artık bulabildiğini, bunun da kredi faizlerinin yükselmesine ve talepte bir düşüşe neden olduğunu söyledi.
Seçici kredi siyasetleri kapsamında kredilerdeki sınırlamaların hala devam ettiğini, bunların büyüme oranlarına yansıdığını lisana getiren Baştuğ, şu açıklamalarda bulundu:
“Bu nedenlerle yılın birinci yarısında gördüğümüz süratli kredi büyümesi trendi, ikinci yarıda yerini daha sakin ve temkinli bir görünüme bıraktı. Yıllık bazda TL kredi büyümesi, yüzde 57 ile enflasyonun altında kaldı. Kredi büyümesine temel katkı bilhassa yılın birinci yarısında kredi kartı alacaklarından geldi. Son datalara nazaran, burada yıllık büyüme kart dahil yüzde 166 (kart hariç yüzde 43). TL hükmî tarafta yıllık büyüme yüzde 47 düzeyinde ve trende bakınca son aylarda özel bankalarda ivmelenme görüyoruz. Burada seçici kredi büyümesini teşvik eden, yatırıma ve ihracata yönelik kredilerin canlandırılması için değerli bir ajanda olduğunu biliyoruz. Bankacılık kesimi burada üzerine düşeni yapmaya devam edecektir.”
Baştuğ, mevduat faizlerinin, sıkı para siyaseti ve yasal düzenlemelerin standart mevduata dönüşüm gayeleriyle artış seyrini koruduğunu kaydederek, “Yakın vakitte siyaset faizinde gelinecek tepe düzeyle bir arada mevduat faizlerinde de tepeyi göreceğimizi düşünüyorum.” diye konuştu.
“(KKM) 33 milyar dolarlık azalmayla bölümdeki hacim 94 milyar dolara indi”
Recep Baştuğ, iktisat siyasetleri normalleştirilirken, nakdî transfer sisteminin daha sağlıklı işleyebilmesi için KKM’nin vakit içinde kademeli olarak azaltılmasının hedeflendiğini, bu istikamette atılan adımlarla KKM’de süratli bir erimenin başladığını bildirdi.
Baştuğ, “33 milyar dolarlık azalmayla bölümdeki hacim 94 milyar dolara indi. TL vadeli mevduat içindeki hissesi da yüzde 55’ten yüzde 38’e kadar geriledi. KKM eserini ikiye ayırırsak TL kaynaklı tarafın dönüşümü çok daha süratli gerçekleşiyor. Burada yüzde 50 olan dönüşüm gayemizin üstünde bir süratle ilerliyoruz. Buradaki bakiyenin çok büyük bir oranını 2024’ün birinci yarısında dönüştürmüş olacağız. Yılın geri kalanında da muhtemelen bu bakiyenin bitmeye çok yaklaştığını göreceğiz.” diye konuştu.
Dövizden dönüşen KKM’de birinci vakitlere nazaran çok daha fazla ivme kazanıldığını aktaran Baştuğ, 2024 yılında bu bahsin büyük ihtimalle tahlile kavuşmuş olacağını ümit ettiklerini söyledi.
“2024’te 4 temel bahsin dalın gidişatına taraf vermesini bekliyoruz
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2024’te 4 temel mevzunun dalın gidişatına taraf vermesini beklediklerini belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“2024’te bölüm, iktisat idaresinin belirleyeceği yasal düzenlemelerin ihtiyaçlarını yerine getirmeye çalışacak. Burada tekrar bilançoların gelişimi makro siyasetlere uyumlu olacak. Beklentimiz, gerçek manada daralan, enflasyonun altında gelişen bir kredi büyümesi. İktisat idaresinin, enflasyon ve cari açığı gözeterek kredilerde seçici büyüme yaklaşımının sürdüreceğini düşünüyoruz. Bu nedenle önümüzdeki periyotta ferdi tarafta daha kısıtlı bir büyüme olurken, hukukî kredilerin bilhassa ihracat ve yatırım odağıyla daha süratli büyüyeceğini düşünüyoruz. Bir öbür kritik mevzu, fonlama maliyeti idaresi. Artan mecburî karşılık oranları ve KKM dönüşüm amaçlarının getirdiği yükleri de düşündüğümüzde, fonlama maliyetini yanlışsız yönetmek bölümün en kıymetli gündemlerinden biri olacak.”
Baştuğ, bilanço gücünü müdafaanın en değerli bileşenlerinden birisinin etkin kalite olduğunu belirterek, “Son yıllarda bölüm bu açıdan epey güzel bir periyot geçirdi. Önümüzdeki devirde sıkılaşan para siyasetinin da tesiriyle bölümün takipteki alacaklarında bir ölçü artış göreceğiz. Burada birinci tesir, kredi kartı ve ferdi krediler üzerinde görünecek. Lakin bölüm ihtiyatlı bir yaklaşımla bu ortama kendini evvelce hazırlamıştı. Ayrılan yüksek karşılıklar sayesinde kesimin bilançosu epey sağlam ve bu periyoda hazır.” halinde konuştu.
Gelecek devirde dalın sermaye odağını aktif bir biçimde sürdürmesinin çok kritik olduğunu lisana getiren Baştuğ, şu tabirleri kullandı:
“Yüksek enflasyon ortamında kesimin karında nominal olarak artış görsek de aslında sermayeler eriyor. Ülkemizde 2024 ile bir arada bankacılık bölümünün enflasyon muhasebesine geçişinin zorunlu olduğunu düşünüyoruz. Bankacılığın sermaye karlılığı enflasyonun altında kalmaya devam edecek. Bölüm negatif marj ortamından kurtulmaya çalışacak. Faaliyet masraflarının faal idaresi her zamankinden daha kıymetli hale gelecek. Geçmiş periyotta ölçüsüz dağıtılan maaş promosyon bedellerinin bilançolardaki tesirini görmeye başlayacağız.”
“Ana odağımız, standart TL mevduata dönüşümü hızlandırmak olacak”
Garanti BBVA Genel Müdürü Baştuğ, 2023 yılı boyunca banka olarak en büyük önceliklerinin bilançolarını sağlıklı yönetmek, finansal dayanıklılıklarını güçlendirmek olduğunu belirterek, “Bunun için en değerli odağımız güçlü sermaye yapımızı korumak oldu. Bilançomuzu TL odağı ile yönettik, önümüzdeki periyotta de tarafımız bu… TL kredilerin toplam kredilerimiz içindeki hissesi yüzde 72’ye, TL mevduatların hissesi ise yüzde 62’ye yükseldi.” diye konuştu.
Düzenlemelerin getirdiği potansiyel yükler nedeniyle bu yıl en değerli odaklarının KKM olduğunu, 2021’den bu yana döviz mevduat hacimlerinin 8 milyar dolar azaldığını vurgulayan Baştuğ, bundan sonrası için ana odaklarının standart TL mevduata dönüşümü hızlandırmak olacağını, TL vadesiz mevduat hacminde özel bankalar ortasındaki liderliklerini sürdürdüklerini kaydetti.
Baştuğ, “Bu, müşterilerimizin ana bankası olduğumuzun kıymetli bir göstergesi. Buradaki odağımız 2024’te de sürecek. TL kredilerde bu yıl da 683 milyar TL’lik portföyümüz ile liderliğimizi sürdürmeye devam ediyoruz. Yılın birinci 9 ayında özel bankalar ortasında yüzde 1’in üzerinde pazar hissesi kazanarak pozisyonumuzu güçlendirdik. Hukukî tarafta son yıllardaki ivmemizi koruyarak liderliğimizi sürdürdük. Ferdî tarafta, bizim için stratejik alanlarda ve ödeme sistemlerinde öncülüğümüz devam etti.” tabirlerini kullandı.
Gelecek periyotta de hem faal hem fonlama taraflarında, tabana yaygın ve müşteri kaynaklı büyümeye devam edeceklerini vurgulayan Baştuğ, istikrarlı bilanço yapısını sürdüreceklerini söyledi.
Baştuğ, ihtiyatlı risk siyaseti ile etkin kalitelerini önceliklendirmeye devam edeceklerini, riski ve getiriyi gözeten bir büyüme stratejisi izleyeceklerini kaydederek, takipteki alacak oranlarının yüzde 1,9’a kadar gerilediğini lakin bölüm genelinde sıkılaşan para siyasetinin tesiriyle takipteki alacaklarda bir ölçü artış beklediklerini anlattı.
Recep Baştuğ, “Bilançomuzu bu periyoda en âlâ halde hazırladık, 47 milyar TL karşılık bakiyemizle burada özel bankalar ortasında en büyük hacim bizde. Yüksek karşılık stratejisi ve tahsilat performansı ile bu mevzuda ihtiyatlı ve güçlü duruşumuzu sürdüreceğiz.” halinde konuştu.
