TÜROB Lideri Müberra Eresin, turizm dalındaki son gelişmelere değerlendirmelerde bulundu.
Günlük kiralanan konutlar aracılığıyla gerçekleştirilen kayıt dışı otelcilik faaliyetlerindeki büyük artışın bu yıl otel doluluk sayılarını önemli olumsuz etkileyen gelişmeler ortasında olduğunu belirtti. Eresin hususa dair “Kayıt dışı günlük kiralık konutlar problemi geçmişte de bir devir çok artmıştı, fakat her manada alınan önlemlerle denetim altına alınmıştı fakat Son 1-2 yılda sayılarda yine önemli bir artış olduğunu gözlemliyoruz. Bu yolla kiralanan 60 bine yakın mesken olduğu belirtiliyor. Kontrollerin artırılması ve gereğinin yapılmasını, haksız karın önüne geçilmesi noktasında ve daha da değerlisi hem güvenlik, hem hijyen sebepleriyle çok kıymetli bir adım olarak kıymetlendiriyoruz.” sözlerini kullandı.
“Tek sebep değil”
Otellerdeki kan kaybının tek sebebinin günlük kiralık konutlar olmadığını belirten Eresin “Genel seçimlerin kesimimizi negatif istikamette etkileyeceği ve bilhassa talebe yönelik ertelemelere yol açabileceğini öngörmüştük. Bunun yansıması olarak da beklentimiz yılın ikinci yarısıyla birlikte talepte artış olacağı ve kesimde konaklama sayıları üst gerçek gidecek grafiklerin oluşacağı tarafındaydı. Lakin maalesef genel seçim sürecinin negatif tesiri ve 11 başka kentimizde yaşanan elim sarsıntıların sonucu olarak bu talebe yönelik ertelemeler birden mutlaklaşan iptallere dönüştü ve sarsıntı bizim gündemimiz olduğu sürece dünya medyası da bunu kullanmaya devam etti. Sonuç olarak, o periyot sarsıntılar sonrası gelen iptallerin yanı sıra yeni talepler de alamadık.” diye konuştu.
“Kalış mühletleri kısaldı”
Eresin bilhassa kent otellerinde yılın ikinci yarısında turist giriş sayılarının amaçlara uygun olarak gelmeye başladığını lakin kalış müddetlerinin geçtiğimiz yıllarla karşılaştırıldığında hayli kısaldığını söyledi.
Eresin “Turistlerin bir kısmı da satış fiyatlarının çok daha hesaplı olduğu kayıtdışı konutları tercih eder hale geldi. Bütün bunların ışığında turist sayıları olağan seyrinde giderken, otellerdeki doluluk sayılarımızın beklentilerimizin gerisinde kaldığını söyleyebiliriz. Bu da doğal olarak dalın moralini bozuyor.” biçiminde konuştu.
Erelsin günlük meskenler konusunda mevzuat çalışması başlatılmasından şad olduklarını belirterek “Bu tip kiralamalara vergi ve belgelendirme uygulaması sistemin hem denetim altına alınmasını hem de haksız rekabetin önüne geçilmesini sağlayacaktır. Rekabet eşitliğinin sağlanması açısından çok değerli bir adım olacaktır.
Günlük/kısa periyodik bu konaklama sağlama/kiralama faaliyetleri nedeniyle her yıl yüksek ölçüde vergi kaybı ortaya çıkarken, vergisiz yüksek çıkar imkanının, büyük bir rant ortamının oluşmasına sebebiyet veriyor. Otel yatırımcısı gerek inşaat, gerekse işletme kademesinde bir çok ruhsat ve müsaade almak durumunda. Lakin ve ne yazık ki gelişen bu pazardan haksız ve eşit olmayan şartlar ile hisse almak isteyenlerin sayısı da süratli bir artış gösterdi. Bilhassa turizm bölgelerinde işyeri yahut apartman dairesi olarak kiralanan-satın alınan gayrimenkuller, otel odası üzere pazarlanıyor. Bir yerin konaklama için birebir bireye 6 aya kadar tahsisi kira değildir. Devamlılık arzeden bu faaliyet, ticari faaliyettir. Ticari yararın alışılmış olduğu şartlar vergilendirilmelidir.” değerlendirmesini yaptı.
Airbnb’ye karşı olmadıklarını lisana getiren Eresin “Konaklama kesimi olarak çeşitlilikten yanayız.
En değerli kolay örneği, Taksi konusu Uber’in Türkiye’de de çalışması gerektiği düşünüyoruz ve her fırsatta rakiplerimizle rekabet edebilmek için gerekli olduğunun altını çiziyoruz. Dünyada var olan turizmle ilgili tüm sistemlerin Türkiye’de de olması gerekir. Lakin öncelikli olarak yasal altyapısının kurulması gerektiğini düşünüyoruz. Airbnb konusuna tekrar dönecek olursak, dünyada da sistem bu formda işliyor. Konutlarını Airbnb’yle kiralayanlar birebir vakitte vergi mükellefidir. Lakin şu anda bizde bu türlü bir uygulama maalesef bulunmuyor. Bu da çok net haksız rekabet manasına geliyor.” sözünü kullandı.
“Artan maliyetler de olumsuz etkiliyor”
Bir öbür olumsuz tesirin de maliyetlerdeki artış olduğunu kaydeden Eresin gelirlerdeki artışın maliyetlerdeki artışla birebir seviyede olmamasının kesimi zorladığını belirtti. Güç maliyetlerindeki artış, yükselen işçi masrafları, besin başta olmak üzere materyal tedariğindeki maliyet artışlarının oda fiyatlarını da artırdığını tabir etti.
Eresin 2023 yılı ziyaretçi sayısı ve turizm geliri amacımızı değiştirmediklerini de kelamlarına ekledi.